Smart farming betekent niet meer dan opbrengstverhoging of verbetering van efficiëntie van grondstoffen zoals meststoffen, gewasbeschermingsmiddelen of water doordat je beter rekening houdt met de bodem en de klimaatomstandigheden.
De techniek om gewasgroei, gewasstress of bodemeigenschappen te meten is sterk in ontwikkeling. Zo ook apparatuur om percelen plaatsspecifiek te bewerken en grondstoffen toe te dienen. Met regionale of perceelspecifieke weerstations krijgt de teler ook steeds meer betrouwbare historische gegevens over neerslag en klimaatsituaties op zijn percelen. De weersvoorspellingen op korte termijn zijn ook verbeterd en gemakkelijker toegankelijk. Ook de software om de gemeten waarden te verwerken, resultaten te tonen en meetwaarden te vergelijken en analyseren zijn vollediger en gebruiksvriendelijker geworden. Hoewel er nog wel stappen nodig zijn voordat de doorsnee teler er snel en gemakkelijk mee uit de voeten kan.
Maar bij gebruik van deze techniek op praktijkbedrijven en in projecten komt steeds meer naar voren dat we nog te weinig kennis hebben om aan de gemeten waarden ook de juiste waarden te koppelen voor een optimale dosering van grondstoffen of een aangepaste zaai-of pootafstand. Natuurlijk blijven dit best mogelijke bepalingen. Toekomstige neerslag blijft tenslotte een grote invloed houden en laat zich niet voorspellen. Dus risico blijft er. Maar we kunnen er wel zo optimaal mogelijk op inspelen. Dat dat kan blijkt uit verschillen in resultaten op praktijkbedrijven.
Bij de huidige eenvoudige systemen van geleide plaats specifieke bijbemesting geeft de teler zijn optimale gift in en zorgt het systeem ervoor dat een matig gewas extra stikstof krijgt en een goed gewas minder. Of juist andersom. Voor het bepalen van de optimale gift is nog steeds het oordeel van een teler of adviseur nodig. Deze betrekt daarbij invloedsfactoren als grondsoort, vocht leverend vermogen, ras, gewenste kwaliteit en opbrengstniveau e.d.. En hij bepaalt ook de mate van risico dat een hogere mestgift niet het opbrengsteffect zal hebben. Met onderzoek als het MMM onderzoek van bijbemesting consumptieaardappelen door PPO/Altic zijn goede stappen gezet in de onderbouwing van een gericht plaatsspecifiek advies bijbemesting.
Een ander initiatief is de opzet van zaaizaadleveranciers om van percelen vast te leggen wat grondsoort is, gezaaid ras, zaaizaadhoeveelheid en dergelijk. Daarna het gewas te volgen met sensing via bv satellietbeelden en uiteindelijk ook de opbrengstmeting op de maaidorser eraan te koppelen. Al deze data worden (na toestemming teler) automatisch in een ‘cloud’ systeem bij elkaar gebracht voor analyse. Hieruit kan een advies voor juiste rassenkeuze op bepaalde grondsoorten en optimale zaaidichtheid worden afgeleid. Vervolgens kan de techniek hierop inspelen door met een systeem van variabele zaaiafstand op zaaimachines dit ook gemakkelijk en betrouwbare te realiseren.
Met dit soort grootschalige “praktijkonderzoek” kunnen adviezen voor aangepaste doseringen beter worden onderbouwd. Het zou een goede zaak zijn dat ook in Nederland meer onderzoek gedaan zou worden om kennis te ontwikkelen over optimale scherpe doseringen en daarmee grondstof efficiëntie, opbrengst in kwantiteit en kwaliteit en rendement te kunnen verbeteren.
Deze kennis en ervaring zal nog belangrijker worden om als Nederlandse landbouw tegenwicht te kunnen bieden aan de schaalvoordelen en lage kostprijs van akkerbouwproductie in landen met grootschalige akkerbouw als Oost Europa en de VS.
Maar in Nederland neemt het onderzoek juist af. Wie zorgt ervoor dat we hiermee de Nederlandse akkerbouw niet op achterstand laten komen maar voorsprong op kunnen bouwen?
