Gips, een restproduct uit de bouwwereld, is in de Verenigde Staten een populair instrooimateriaal voor ligboxen. Dat is niet zo vreemd. De gemalen gipsplaten met papiersnippers nemen uitstekend vocht op en het absorberende materiaal remt de groei van bacteriën. Maar het instrooimateriaal heeft ook een keerzijde: gips is een sulfaat en die stof kan in mest worden omgezet in het giftige gas waterstofsulfide (H2S).
Waterstofsulfide is in lage concentraties herkenbaar als de lucht van rotte eieren. Maar na een paar ademteugen raakt het reukorgaan verzadigd en kun je het gas niet meer waarnemen. Inademing van waterstofsulfide (ook bij lage concentraties gedurende lange tijd) zijn zeer gevaarlijk. En omdat waterstofsulfide zwaarder is dan lucht, hoopt het gas zich op in de eerste meter boven het vloeroppervlak. Om die reden zijn de gevaren vooral groot voor liggende koeien en kinderen. Amerikaanse melkveehouders kregen een paar jaar geleden het advies om geen gips meer in de boxen te gebruiken, zeker niet bij een mestopslag onder de stal.
Maar de Penn State-universiteit heeft nog eens naar de gevaren gekeken en komt nu met een wat genuanceerder advies. Natuurlijk, gezondheidsrisico’s zijn er wel degelijk, maar in de stal zijn ze betrekkelijk gering, zeker als er geen mestput onder de stal zit. In een mestopslag spelen die risico’s echter wel degelijk en dan vooral als drijfmest voor het uitrijden met het mixen in beweging wordt gebracht.
Maar goed nieuws: met een toevoeging van ijzeroxide, wordt het risico grotendeels weggenomen, meldt onderzoeker Eileen Fabian van Penn State-universiteit. De ijzeroxide werd aan de drijfmest toegevoegd in dezelfde equivalente chemische verhouding als het gips. Die behandeling verlaagde de kwalijke gasproductie tijden het mixen tot een veel veiliger niveau. “In de meeste gevallen blijft het gehalte waterstofsulfide op hetzelfde niveau als van drijfmest waaraan geen gips is toegevoegd”, meldt Fabian in Hoard’s Dairyman.
