Ik constateer dat de tijd voorbijvliegt, terwijl ik een velletje van de kalender scheur. We schrijven januari 2021. Ik herinner me als de dag van gisteren de eerste keer dat ik koeien in een vrijloopstal zag rondstappen – en liggen. Het was in 2009 in Dorst (NB.). En ja, dat is intussen alweer twaalf jaar geleden. Je hebt van die momenten dat je denkt dat je het licht hebt gezien. Dit was er één van: koeien die languit in de stal lagen, zoals je dat alleen in de wei zag. Het was een genot voor het oog. In geen enkel ander stalsysteem konden de dieren zo goed hun natuurlijke gedrag laten zien. In dit staltype moesten de koeien zich wel goed voelen. Geen wonder dat veel melk- en vleesveehouders gecharmeerd waren en wilden investeren in een vrijloopstal. Maar helaas. Het geluk was van korte duur. Uit het composterende ligbed kwamen broeikasgassen vrij. En er groeiden bacteriën in die de zuivelindustrie niet in de melk wilde hebben. Daarnaast werd het ligbed – zeker in de winter – gemakkelijk te nat. De vrijloopstal raakte in vergetelheid. Maar hij kan ook zo maar weer eens populair worden. Henk Hanskamp, eigenaar van het bedrijf dat zijn achternaam draagt, bedacht een manier om het ligbed gemakkelijk schoon te maken. Met een machine die veel weg heeft van een strandreiniger wil hij dagelijks de mestflatten verwijderen. Het werkt, zo zag ik eind vorig jaar. En ja, ik moet eerlijk zijn, er zijn ook wel wat nadelen. Want hoe gaat de machine om met dunne mest? En past het in een bestaande stal? Dat neemt niet weg dat elk idee dat de vrijloopstal nieuw leven in kan blazen, mijn volle aandacht heeft. Dit stalsysteem verdient het niet om roemloos in de geschiedenisboeken te verdwijnen.
