Uit verhalen ken ik ze. Natte herfsten waarin je met goed fatsoen niet meer in het land kan komen. Dat er zoveel regen valt dat de oogst in het gedrang komt. 1957, 1960, 1974, en 1998 – jaren waarin het leger hielp om de oogst binnen te halen. Jaren ook waarin hoge prijzen voor de aardappelen werden betaald.
Ikzelf heb er weinig ervaring mee. In 1974 was ik te jong en in 1998 zat ik in het buitenland. Ik herinner me het telefoongesprek dat ik met mijn vader had toen ik naar huis belde om te laten weten waar ik op dat moment was. Ik herinner me zijn lichte paniek en voelde me schuldig dat ik niet kon helpen. Helpen met graven voornamelijk. Want het graven van een geul door de aardappelruggen naar de sloot was de enige oplossing.
De laatste jaren worden die geulen op verschillende bedrijven standaard in de percelen gelegd. Want het blijft niet meer bij een nat najaar alleen. We krijgen de laatste jaren ook steeds vaker te maken met een nat groeiseizoen. Plensbuien en wolkbreuken treffen dit jaar telers verspreid over heel Nederland, maar vooral die in Limburg. Ook in het buitenland, in België en Duitsland bijvoorbeeld, is het raak. Net gepote aardappelen rotten weg, je kunt het land niet meer in om de gewassen te verzorgen.
Graven van geulen lost iets op, maar niet genoeg. Wellicht dat nieuwe drainage of preventief gegraven geulen het overtollige water snel genoeg van het land kunnen krijgen. Machinebouwers spelen erop in. Het Zeeuwse VSS Agro ontwikkelde de Sleuvenpers. En Van Hees Machinery de Scrapr en de Drainr. Het zijn machines die de komende jaren tot de standaarduitrusting van een akkerbouwbedrijf of loonwerker gaan horen. Want ik vrees dat ik die natte jaren straks niet meer alleen van de verhalen zal kennen. Hoe jammer ik dat ook vind.
