Onlangs mocht ik op bezoek bij Samasz. Een Poolse fabrikant van ondermeer hooibouwmachines. En het is een succesvolle fabrikant. Ter illustratie: de komende drie jaar moet de omzet van het bedrijf met 30 procent stijgen.
In 2021 bedraagt de omzet van Samasz dan zo’n 50 miljoen euro. Het succes heeft voor een groot deel te maken met de lage prijs die de fabrikant vraagt voor de machines die het produceert. En dat heeft dan weer alles te maken met de lage lonen in Polen. Een Poolse fabrieksarbeider ontvangt zo’n 700 euro per maand. Voor Poolse begrippen is dat genoeg. Wonen kost ongeveer 150 euro per maand. Autorijden is een stuk duurder, zeker daar de aanschafprijs van een auto net zo hoog is als in het Westen van Europa.
Toch zijn de lage prijzen maar een deel van het succes van Samasz. Niet eerder heb ik een bedrijf meegemaakt dat zo open en eerlijk was over de manier waarop het zaken doet. De nieuwe fabriek die eigenaar Stolarski heeft neergezet in het noordoosten van het land is nog niet eens af, of een klein groepje journalisten, twee Nederlandse en een Duitse, mogen de fabriek al komen bekijken. Ieder uithoekje van het bedrijf is toegankelijk. Iedere man of vrouw aanspreekbaar. De productie is nog niet op orde. Processen moeten nog gefinetuned worden. Werknemers lopen soms wat werkloos heen en weer. Het hoort bij het opstarten. Dat neemt niet weg dat we overal foto’s mogen maken. Van alles, wat voor onze camera komt.
Hoe anders is dat in andere fabrieken die ik eerder mocht bezoeken. Fabrieken die al lang optimaal draaien, waar niets meer aan het toeval over gelaten wordt en waar de werknemers als een geoliede machine samenwerken. ‘Foto’s maken mag niet van de vakbond’, is een veel gehoorde reden. Of: ‘ons productieproces is geheim.’ Bij Samasz niets van dit alles. Werknemers lachen als je een foto van hen wilt maken. Ze poseren. En die geheime productieprocessen? ‘Iedereen kan een machine van ons nabouwen’, is de reactie van de Samasz medewerkers. Die openheid is een onderdeel van de bedrijfscultuur van Samasz. Geen cijfer blijft binnenskamers. Eerlijkheid staat hoog in het vaandel. Klanten, dealers en importeurs kunnen op het bedrijf vertrouwen. En dat zijn niet alleen de woorden van de fabrikant. Met die open- en eerlijkheid vormt Samasz, in ieder geval voor mij als journalist, een uitzondering. En dat zou niet zo moeten zijn.
